KOBİ ve ihracatçılar için yeşil dönüşüm rehberi

İki bakanlık tarafından hazırlanan çalışmayla işletmelerin yeşil dönüşüm süreçlerine hızlı uyum sağlamaları ve Avrupa Birliği (AB) uygulamalarından zarar görmemeleri hedefleniyor.

İhracatçı birliklerine de gönderilen broşürde, sürece ilişkin 15 soruya kapsamlı yanıtlar verilirken, özellikle KOBİ ve ihracatçıların Avrupa Yeşil Mutabakatı (AYM) kapsamında izlemeleri gereken rotaya dikkat çekiliyor.

Sanayiden finansmana, enerjiden ulaştırmaya kadar birçok alanda yapılan düzenlemelere işaret edilirken devreye alınacak uygulamalar konusunda uyarıda bulunuluyor.

2026'DAN İTİBAREN YENİ DÖNEM

Buna göre, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması ile (SKDM) AB'ye ihracat yapan şirketler için karbon emisyonlarını hesaplama ve raporlama zorunluluğu getirildi. Karbon yoğun ürünlerin üretiminde yayılan karbon emisyonu için fiyat belirlenecek ve söz konusu mali yükümlülük 1 Ocak 2026'dan sonra başlayacak.

Karbon yoğun ürünler arasında demir-çelik, alüminyum, çimento, gübre, hidrojen ve elektrik sektörleri öne çıkıyor. Bu sektörlerde belirli ürünleri AB'ye ihraç edenler SKDM içinde yer alıyor.

Bu sektörlerde Avrupa'ya ihracat yapan firmalardan SKDM raporu kapsamında çeşitli veriler talep edilecek.

Söz konusu raporda ürün türlerine göre farklı uygulamalar bulunuyor. Ürünlere ilişkin miktar, menşe ülke ve üretici tesis gibi bilgilerin yanı sıra emisyon bilgileri ve karbon ücreti tutarının yer alması gerekiyor.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ESAS ALINACAK

Yeni dönemin öne çıkacak noktalarından biri de sürdürülebilir ürün inisiyatifi olacak.

Bu kapsamda, gıda, yem ve medikal ürünler dışında kalan tüm ürün grupları için tasarımda sürdürülebilirlik, daha az enerji ve kaynak tüketme, uzun ömürlü ve geri dönüştürülebilir olma piyasaya arz koşulu sayılacak.

2030'DA YENİ AŞAMA

AB, 2030 itibarıyla yalnızca geri dönüştürülebilir ambalajların piyasaya arz edilmesini zorunlu hale getirecek.

Plastik ambalajların türüne göre de asgari geri dönüştürülmüş plastik içermesi gibi pazara giriş kurallarının aynı dönemde uygulamaya alınması planlanıyor.

Öte yandan, soya, sığır eti, palm yağı, ahşap ve ağaç ürünleri, kakao, kahve ve bunlardan elde edilen belirli ürünleri üretimde girdi olarak kullanan çikolata, mobilya, lastik ve deri gibi sektörlerde de ormansızlaştırmanın önlenmesine dair özen yükümlülüğü beyanı da bu yıldan itibaren devreye girdi.