Bakan Yumaklı'dan zirai don açıklaması: Kimler destek alacak?

Bakan Yumaklı, merkeze bağlı Sıvacı köyünde zirai dondan etkilenen fındık bahçesinde incelemelerde bulundu, ilgililerden ve üreticilerden son duruma ilişkin bilgi aldı.

Ülkeyi etkileyen zirai don olayından sonra Malatya'da kayısıyla alakalı çalışmaları yerinde incelediklerini belirten Yumaklı, şimdi de Giresun'da don hadisesinden etkilenen ekonomik değeri çok kıymetli bir ürün olan fındıkla ilgili temaslarda bulunduklarını ifade etti.

Yumaklı, 2024'te 717 bin ton fındık üretimi gerçekleştiğini vurgulayarak, "Bunun 324 bin tonu ihraç edildi, yaklaşık 2,7 milyar dolarlık bir gelir ülkemiz ekonomisine katılmış oldu. Elbette zirai don olayıyla alakalı özellikle çok yıllıklı bitkiler dediğimiz meyve çeşitlerinde farklı derecelerde etkilenmeler oldu. Ben özellikle Giresun'un fındık üretimindeki yüzde 13'lük payıyla önemli etkiye sahip olması sebebiyle buradan açıklama yapma ihtiyacı hissettim." dedi.

Küresel iklim değişikliğinin etkisinin artık yadsınamaz bir gerçek olduğunun altını çizen Yumaklı, şöyle devam etti:

"Son 30 yılın en düşük sıcaklığı kayıtlara geçmiş oldu. Artık bundan sonra da çok farklı vesilelerle belki kimi yerde zirai don, kimi yerde sel, taşkın ya da kuraklık gibi farklı şekillerde bu iklim etkisi karşımıza gelmiş olacak. Tarihin en büyük don olayından bahsediyoruz, 34 ilimiz etkilendi. Giresun da dediğim gibi bu illerden bir tanesiydi, özellikle belli bir rakımın üzerindeki tarlalar, bahçeler çok daha fazla etkilendi. Daha ilk andan itibaren ekiplerimiz sahadaydı.

Burada bir parantez açmak istiyorum. Şubat ayının sonlarında Mersin, Adana ve Hatay'da da benzer şekilde, o bölgede üretilen ürünlerin zarar görmesi söz konusu olmuştu. Yine orada da aynı şekilde arkadaşlarımız ilk andan itibaren üreticilerimizin yanında oldular. Burada sadece olay olduktan sonra değil, olmadan evvel de meteorolojinin uyarıları nispetinde ne yapılması gerekiyorsa bunu da üreticilerimizle birlikte yapmak üzere yine arkadaşlarımız sahadaydı. Geçtiğimiz salı gününden itibaren aslında yaşanan bu son don olayının etkilerini azaltmak üzere arkadaşlarımız çalışmalarına devam etti."

"SİGORTA POLİÇELERİ KAPSAMINDA ÖDEMELERİNİ ALACAK"

Yumaklı, bugünün teknolojilerinin yetebildiği, don olayının etkisini azaltabilecek şeylerin sınırlı olduğunu, dolayısıyla da bazı meyvelerde fazla hasar meydana geldiğini vurgulayarak, şu değerlendirmede bulundu:

"Cumhurbaşkanımız açıkladı, tespitler devam ediyor. Bu tespitlerin devamından sonra TARSİM sigortası olanlar, sigorta poliçelerinin kapsamında olanlarının ödemelerini alacaklar. Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı ancak sigortası olmayanlar için de bu hasar tespit çalışmalarının sonrasında hasarları nispetinde don hadisesinin olduğu zamana kadar o tarla için, o bahçe için ne harcama yapılmışsa, ne gider olmuşsa onların bedelini de hasarları nispetinde alacaklar. Basitleştirmek için ifade etmek istiyorum. Diyelim ki siz bahçenize 1000 liralık masraf yaptınız, hasarınız yüzde 100 ise o 1000 lirayı alacaksınız, hasarınız yüzde 50 ise 500 lirasını alacaksınız.

Elbette bu bir süreç ve bir takvimi var. Tamamen fiziki şartların da bu hasar tespitine izin vermesi gerekir. Bazı yerlerde bu daha çabuk olacaktır, bazı yerlerde belki biraz sarkacaktır ama bu işlemi gerçekleştirmiş olacağız. Genellikle açıklamalarımızı yaparken meyve çeşitlerinde diye bahsettik, 34 ilde 16 çeşit ürünün etkilendiğinden bahsettik. Çok sıklıkla geldiği için şimdi bu ürünlerin hangilerinin olduğunu ilk kez burada açıklamak istiyorum; armut, ayva, badem, ceviz, elma, erik, fındık, kayısı, kiraz, limon, mandalina, nektarin, portakal, şeftali, üzüm ve fıstık."