Bakan Şimşek: Ekonomi programı iki önemli şoku atlattı

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, NTV canlı yayınında ekonomi gündemine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

ENFLASYONLA MÜCADELE PROGRAMI HEDEFLERE UYUMLU İLERLİYOR MU?

Ekonomiye ilişkin mesajlar veren Bakan Şimşek özetle şunları söyledi:

"Program genel anlamda öngördüğüm çerçevede sonuç veriyor. Programın temel hedefi enflasyonu kalıcı şekilde tek hanelere indirmek. Enflasyon düşüyor ve düşmeye devam edecek.

Diğer hedefimiz sürdürülebilir cari açık; orada da arzuladığımız sonucu aldık. Cari açık uzun bir süredir milli gelire oran olarak yüzde 1'in altında.

Bütçe açığı nispeten yüksek seyrediyor, ama deprem yaralarını başarılı bir şekilde sarıyoruz. Bütçe açığında da düşüş var.

2024'te 4.9 olan bütçe açığını bu sene ciddi bir şekilde aşağı çekme programı uyguluyoruz.

KKM YAKINDA SONA ERECEK
Ağustos 2023'te KKM zirveyi buldu, 144 milyar civarına çıktı; bugün 15 milyar doların altına inmiş durumda. Bunu piyasayı bozmadan başardık. Yakında da muhtemelen bu uygulamaya son vereceğiz."

REZERV YETERLİLİĞİ NOKTASINDA KAYGIMIZ YOK
"Diğer önemli konu, ülkede rezerv birikimi sağlamaktı. Rezerv gelirlerine baktığımızda, nette 90 milyar dolar artış var. Brütte de 55-60 milyar dolarlık bir artış var. Program, öngörüldüğü çerçevede sonuç veriyor; enflasyon düşüyor, bütçe açığı azalıyor, cari açık azaldı ve sürdürülebilir noktada bir takım riskleri azalttık, ekonominin direncini artırdık.

Bu program, mart-nisan başında yaşanan başlangıçta iç kaynakları, sonrasında dış kaynaklı iki büyük şoku atlatık. İki büyük şoku üst üste atlatan bir program, Türkiye'nin bünyesini güçlendirmiş anlamına gelir. 

Temelde programa olan güven devan ediyor. Brüt rezerv 170 milyar doların üzerinden 140 milyar doların altına kadar indi. Rezerv önemli ölçüde geri geldi."

Türkiye'nin dış kaynak ihtiyacı önemli ölçüde azadı. 

2023 Mayıs sonundan bugüne Türkiye'nin risk priminde 410 baz puanlık bir düşüş var. O dönemde gelişmekte olan ülkelerde 40 baz puan düşüş yaşanmış. Türkiye, gelişmekte olan ülkelere göre 10 kat daha iyi bir performans göstermiş.

KİRALARA İLİŞKİN AÇIKLAMA
Son 1 yıldır enflasyonda 40 puanlık bir düşüş var. Mal enflasyonu mayıs ayı itibarıyla yüzde 28.7’ye düştü. Temel mallarda enflasyon yüzde 20’ye düşmüş. Enflasyonu yüksek kılan yüzde 35.4’te tutan ana faktörlerden bir tanesi hizmetlerdir. Hizmet enflasyonu hala yüzde 51’ler civarı. Kirayı bir kenara bırakırsanız hizmet enflasyonu bile yüzde 43’e düştü. Kiralara yüzde 25 limiti getirilmiş. Biz bu limiti kaldırdık. Kaldırınca kiralarda bir süre yüzde 120’lerin üzerinde artışlar oldu. Bu manşet enflasyonu yukarı çekti. Temel enflasyon dinamiğine bakarsanız çoktan yüzde 30’un altındayız.

"ENFLASYONDA KALICI DÜŞÜŞÜN İÇİNDEYİZ"
Enflasyonda kalıcı bir düşüşün içindeyiz. Son 3.5-4 yılın en düşük enflasyonundayız. Peki niye düşmeye devam etsin? Finansal koşullar sıkı kalacak. Destekleyici maliye ve gelirler politikası devam edecek. Yönetilen ve yönlendirilen fiyatlarda biz hedef enflasyonu gözeteceğiz. Emtia fiyatları düşük seyrediyor. Arz yönlü tedbirler alıyoruz. Bu program çok kapsamlı bir dezenflasyon programı.

YIL SONU ENFLASYON TAHMİNİ 
Bugün biz büyük resme baktığımız zaman net olarak hizmetlerdeki katılığın kırıldığını görüyorsak bu program artık gerçekten sonuç vermeye başladı demektir. Bizim gördüğümüz trend hedef aralığı ile tutarlı. Merkez Bankamız bir tahmin aralığı koyuyor. Yüzde 19-29 arası. Enflasyon 20’li rakamlarda bu sene bitecek.

VATANDAŞ İÇİN ZOR GÜNLER GERİDE KALMAYA BAŞLADI MI? 
Vatandaş açısından elde ettiği gelirin satın alma gücünün yükselme dönemine girdik. Vatandaşımızın alım gücü artacak. Elde ettiği kazancın bir anlamı olacak.

Reel sektör finansmana erişim konusunda avantajlar istiyor. Bizim avantaj sağladığımız kesimler var. Çiftçimiz, belli alanlarda yatırım yapanlara biz bütçe üzerinden avantaj sağlıyoruz. Makul maliyetli finansmana erişimin tek nedeni var o da enflasyonu düşürmek. Reel sektörün 2026’dan itibaren finansmana erişiminde rahatlama olacak. 

Bizim amacımız sürdürülebilir yüksek büyüme. Vatandaşımızın refahını artırmak, elde edilen gelirin daha adil dağılımını sağlamak. Bu programın şu anda kısa, orta vadeli perspektifi ile bu yolda fiyat istikrarını sağlamanız lazım. Bunların kalıcı olması için cari açığı sürdürülebilir düzeyde tutmanız lazım. Bütçe disiplinini sağlamanız lazım. Makrofinansal risk unsurlarını yönetmeniz lazım.

TERÖRSÜZ TÜRKİYE SÜRECİ EKONOMİYE NASIL YANSIYACAK?
Çok önemli bir gelişme, terörün maliyeti 1.8 trilyon dolar olarak ölçülmüş. Bir kere terörsüz Türkiye demek kardeşliğimizin pekiştiği bir Türkiye demek. Huzur, refah artışı için çok kritik bir bileşen. Terörsüz Türkiye aslında Türkiye için çok yeni bir dönem. Türkiye’nin risk primi düşecek. Türkiye’nin algısı değişecek. Ülkenin risk primi şu anda olması gerekenin çok üzerinde. Bölgemizde riskler azaldıkça, terörsüz Türkiye’nin bence risk primi çok daha düşük olur."